Vuurwerkangst

Als het einde van het jaar nadert en de feestelijkheden van Sinterklaas, de kerst en de jaarwisseling in aantocht zijn, dan is het voor de dieren een stressvolle periode. De huisdieren zijn gevoelig voor de veranderingen in huis, de drukte van gezelschap en de vele harde geluiden en dit veroorzaakt angst en stress.

Heeft u een huisdier veel stress en ervaart angst in de maand december, rondom de feestdagen en de  jaarwisseling? 

In oktober is de tijd om alvast aan de slag te gaan met ondersteuning van natuurlijke therapieën! De opbouwende periode geeft de dieren voldoende ondersteuning richting de jaarwisseling.

Regulier versus natuurgeneeskunde

Regulier zijn er tranquilizers in omloop, alleen hierbij wordt uw dier slap en versuft. Dit zijn middelen om de dieren te sederen, zoals vetranquil, en tranquigel. Deze zijn echter ongeschikt bij het gebruik van vuurwerkangst.

De angst wordt verder niet behandeld en uw dier kan door de verslapping en sufheid niet meer op een natuurlijke manier reageren op de angst zoals vluchten. De angst neemt hierdoor alleen maar toe.

De werkwijze van de natuurlijke therapieën is er juist op bedoeld om het dier te ondersteunen met de angstgevoelens door o.a. kruidentincturen en bloesemremedies. Door de ondersteuning krijgt het dier meer vertrouwen en vermindert de angst.

Dit is een verwerkingstraject, waarbij de factoren die meespelen bij het ontstaan van de angst meegenomen worden, zodat het dier lichamelijk en emotioneel in balans kan komen.

Het is daarom verstandig om tijdig met een passende therapie te beginnen, zodat de jaarwisseling voor deze dieren rustig zal verlopen.

Met een consult kunnen passende kruiden en bloesemremedie voor uw dier samengesteld worden.

Vuurwerkangst

Veel honden en katten hebben vuurwerkangst en veroorzaakt veel leed bij de dieren. Uit paniek willen ze vluchten en komen hierdoor in moeilijke situaties terecht, waardoor ze nog meer angst ontwikkelen.

Bij veel paarden en pony’s geeft zicht op de omgeving stabiliteit. De paarden en pony’s worden bij opsluiting in de stal meestal onrustig. Door ze “buiten” op te sluiten en de aanwezigheid van u tijdens de jaarwisseling geeft steun aan paarden.

Angst en stress bij paarden is herkenbaar bij paarden aan de snelle oppervlakkige ademhaling. spierspanning, vermageren, verminderde eetlust, zichtbaar oogwit, grote neusgaten, prikkelbaar gedrag etc.

Andere dieren zoals knaagdieren konijnen ervaren ook spanning en stress bij vuurwerk. Deze dieren zoeken graag een schuilplek waar ze zich kunnen afzonderen van de lichtflitsen en geluiden. 

Het gebeurt nog te vaak dat diereneigenaren pas eind december beginnen na te denken over een oplossing voor hun hond, kat, cavia, konijn die doodsbang zijn voor vuurwerk.

Als professionals hebben we een belangrijke taak om diereigenaren goed in te informeren over de mogelijkheden en ze erop te wijzen dat daar op tijd mee begonnen moet worden.

Angst
De definitie van angst is: een beklemmende, onaangename emotionele toestand veroorzaakt door sterke negatieve verwachtingen (`gevaar’). Het leidt tot verhoogde waakzaamheid, toegenomen activiteit van het autonome zenuwstelsel (hartkloppingen, beven) en spierspanning.

Het autonome zenuwstelsel kunnen we niet beïnvloeden, het regelt bijna alle onbewuste functies van het lichaam, zoals de ademhaling, spijsvertering, hartslag, bloeddruk en stofwisseling. Het is dus een onvrijwillige reactie. In geval van angst zal het sympathische zenuwstelsel geactiveerd worden: adrenaline wordt vrijgemaakt en het dier kan vluchten en/of vechten. Dit is de FFF-reactie: Flight, Fight, Fright: vluchten, vechten en angst. Het stelt het lichaam in staat om snel in actie te komen.

Het ontstaan van angst
Angst voor vuurwerk is een logische reactie van een dier. Een dier weet niet dat wij een feestje vieren en dat die knallen, flitsen en de kruitdamp niet écht het einde ter tijden betekenen. Veel dieren die extreem angstig zijn voor vuurwerk hebben een keer een nare ervaring gehad, zoals een rotje dat naar ze gegooid is of een ander hard geluid waar ze enorm van zijn geschrokken. Dieren kunnen dan gaan generaliseren. Ze worden van meerdere harde geluiden bang.

Andere factoren die kunnen meespelen bij het ontstaan, het in stand houden, en het verergeren van angst kunnen zijn:

• Genetische aanleg
• Socialisatie niet in orde (bijvoorbeeld te vroeg weg bij de moeder). Bij buitenlandse honden zie je regelmatig dat de socialisatie op mensen of op bijvoorbeeld groot verkeer niet goed is.
• Trauma (vuurwerk, ongeluk)
• Relatie met leefgenoten (kat kan bijvoorbeeld niet overweg met een andere kat in huis, verstoorde relatie met eigenaar, veel stress in huis, bijvoorbeeld door een scheiding)
• Huisvesting niet goed (bijvoorbeeld een paard de hele dag op stal en te weinig contact met soortgenoten)
• Onrustige leefomstandigheden (inclusief verhuizing)
• Te weinig beweging en fysieke en mentale uitdaging
• Te veel actie en prikkels
• Voeding (bijvoorbeeld te energierijk, energie niet kwijt kunnen met als gevolg gedragsproblemen)
• Hormonale disbalans
• Ziekte/pijn

Hoe herken je een angstige hond?

• Lage lichaamshouding
• Oren naar achteren
• Staart tussen de benen
• Opgezette vacht
• Trillen
• Urine laten lopen
• Piepen
• Vluchten
• Verstoppen
• Haren verliezen
• Veranderingen in eetlust
• Maag-darmproblemen

Hoe herken je een angstige kat?

• Lage houding
• Verstoppen
• Grote pupillen
• Likken met de tong
• Kort een voorpootje opheffen
• Snorharen naar achteren
• Trillende/schokkende beweging maken op de achterkant van de rug
• Oren plat naar achteren
• Haren van de vacht staan overeind
• Blazen/grommen
• Vluchten
• Verstoppen
• Onzindelijkheid
• Veranderingen in eetlust
• Maag-darmproblemen

Advies bij vuurwerkangst

Maatregelen bij angst/(psychosociale)stress

De volgende maatregelen en adviezen zijn van toepassing bij dieren die angstig zijn voor verschillende dingen (dus niet alleen voor vuurwerk) of over het algemeen erg prikkelgevoelig zijn.

• Probeer de oorzaak van de klachten te achterhalen (eventueel samen de therapeut).
• Ieder dier vraagt een eigen aanpak.
• Tteam en/of Ttouch toepassen. Tteam zijn grondwerkoefeningen voor dieren en Ttouch is een aanrakingstechniek. Beide zijn erop gericht om het leervermogen van het dier te stimuleren, terwijl de behandeling/leermethode een ontspannen gevoel geeft.
• Voorkomen van overprikkelingen (omgeving te druk, te veel van het dier vragen).
• Creëer een rustige, veilige leefomgeving voor de dieren
• Zorgen voor voldoende, rustplekken, schuilplaatsen en hoge ligplekken voor katten.
• Ontspannende massage en/of grondwerk geven.
• Voeding onder de loep nemen. Bij energierijke voeding krijgt het dier te veel energie heeft en kan makkelijker probleemgedrag vertonen. In geval van stress is het belang van gezonde voeding nog groter!.
• Gedrag van de eigenaar op de angst/stress van het dier bekijken. De eigenaar kan een belangrijke rol spelen in het ontstaan en aanhouden van angst/stress. Mocht u veel onrust en spanning hebben, dan is het raadzaam om ontspannende activiteiten te doen, zoals meditatie en yoga. 
• Soort en hoeveelheid van beweging kunnen bijdragen aan gedragsproblematiek. Krijgt je dier te veel of juist te weinig beweging? Zorg voor een goede balans tussen rust en activiteiten.
• Zorgen voor voldoende mentale uitdaging (bijvoorbeeld hersenwerk en speuren).

Maatregelen bij vuurwerkangst

Start uiterlijk half oktober

• Zie bovenstaande maatregelen
• Trainen op vuurwerkgeluiden (half oktober): YouTube of cd’s. Begin zo zacht mogelijk en bouw het geleidelijk op, zolang de dieren geen spanning en stress laten zien kun je verder opbouwen. Bij tekenen van stress en spanning de training terug naar de beginfase.

Start half november

• Kruiden
  Er zijn verschillende kruiden die helpen te ontspannen en angst te verminderen. Veel gedragstherapeuten zijn enthousiast over het ondersteunende gebruik hiervan. Het haalt de scherpe randjes van de onrust af waardoor therapie en training beter doorkomen. Het dier staat weer open voor nieuwe ervaringen. Let wel: sommige kruiden, zoals Sint Janskruid, kunnen niet met alle medicatie worden gecombineerd.
• Voedingssupplementen
  Voedingssupplementen werken rustgevend en ondersteunen oa. het zenuwstelsel. Bij veel spanning en stress worden vitaminen en mineralen verbruikt en met voedingssupplementen worden deze aangevuld. 
• Magnesium
  Magnesium heeft een ontkrampende werking op de spieren en een ontspannende werking op het hoofd. Tijdens wedstrijden kunnen kruiden beter vermeden worden (doping), maar magnesium kan dan wel gegeven worden (geen doping).
• Omega vetzuren
  Het stofje DHA uit omega 3 is erg belangrijk voor een goede hersenfunctie. De grootste concentratie DHA bevindt zich in de hersenen, het zenuwstelsel en het netvlies. Het is daar ingebouwd in cellulaire en intracellulaire membranen. Voldoende inname van DHA is essentieel voor een goede opbouw en werking van het zenuwstelsel. Een langdurig verminderde inname van DHA verhoogt de kans op stoornissen in het denken, het gedrag en de stemming. In geval van gedragsproblemen is het dus belangrijk om het dieet aan te vullen met deze olie!
• Bloesemremedies
  Bloesemremedies kunnen prima met kruiden en orthomoleculaire middelen worden gecombineerd omdat ze op het energetische lichaam werken.

Operatieve ingrepen, onderzoeken en vaccinaties

In de maand december kunt u het beste de operatieve ingrepen en onderzoeken bij de dierenarts te beperken en de vaccinaties uit te stellen naar januari. 

Narcotica die nodig is bij operatieve ingrepen heeft invloed op de verwerking van prikkels zoals geluiden. Dit geeft extra stress en angst bij het dier als ze onder narcose moeten in de decembermaand.

Door de spanning in de decembermaand, is er een hoger cortisolgehalte in het bloed, wat een nadelig effect heeft voor een optimale functie van het immuunsysteem. Bij een vaccinatie zal het immuunsysteem reageren op de virussen en bacteriën om antistoffen te maken. Bij stress is de functie van het immuunsysteem om antistoffen aan te maken vertraagd en kan uw dier juist ziek worden door de vaccinatie.

Mocht u willen weten of uw dier nog beschermd is, dan kunt u een vaccicheck laten uitvoeren, Laat deze ook tijdig uitvoeren. 

Chippen van huisdieren

Zorg dat in deze periode of de huisdieren gechipt en goed geregistreerd zijn.
Het komt vaak voor dat dieren wel gechipt zijn, maar dat de chip niet is geregistreerd of de gegevens achterhaald zijn. Deze tijd van het jaar is het moment om dit te controleren. De kans dat een dier schrikt, vlucht en/of de weg niet meer naar huis weet is namelijk extra groot door het afsteken van vuurwerk. De grootste databank is Stichting Nederlandse Databank Gezelschapsdieren, daar kunt u checken of uw huisdier geregistreerd is en uw telefoonnummer correct is.

Voorbereiding op de jaarwisseling

Begin december

• Rustige plekken in huis of omgeving creëren. 
• Voldoende veilige verstopplekken in huis of verblijf maken.
• Voorkeur de rustplekken van de huisdieren hetzelfde houden, Het verplaatsen van de ligplekken van het dier door de komst van versiering in december geeft stress en onzekerheid. 
• De vaste tijden dat de dieren naar buiten gaan, verplaatsen naar een rustige tijd in de maand december.
• Wees waakzaam op overbelasting en verander trainingsschema’s en/of activiteiten.

Half december

• Start half december met een ontspannende kruidentinctuur met een snelle, kortdurende werking. Om de werking en juiste dosering op je dier af te kunnen stemmen, is het verstandig 2 weken van te voren te beginnen.
• Heeft uw dier veel spanning, start dan in januari pas iets nieuws op zoals een training of verschuif een niet-urgente operatie door naar het nieuwe jaar.
• Ieder jaar slaan honden op de vlucht vanwege een onverwachte knal. Vanaf half december is het goed om specifiek rustige gebieden op te zoeken om de hond uit te laten en als dit niet mogelijk is de hond aangelijnd te houden.
• De katten kunt u het beste overdag naar buiten laten en in de avond binnen te halen.

Oudejaarsdag

• Laat je hond alleen aangelijnd aan een stevig tuig en lijn uit. 
• Laat je hond ’s ochtends vroeg goed uit en doe de rest van de dag kleine rondjes in rustige gebieden.
• Zorg dat de dieren die naar buiten gaan in de middag weer binnen zijn.
• Sluit deuren, ramen en ventilatieroosters. De geuren van kruitdamp wekt angst op.
• Het kattenluik naar buiten op slot, naar binnen open!
• Houd tussendeuren en kasten open zodat de dieren naar een ruimte kunnen vluchten waar ze zich veilig voelen. 
• Als de dieren naar hun schuilplek willen vluchten, laat ze gaan!
• Zodra de dieren steun zoeken en willen, geef ze steun! Aaien werkt kalmerend door het hormoon oxytocine die vrijkomt en verlaagt het stresshormoon.

Oudejaarsavond

• Huisdieren binnenhouden en in de ruimte laten waar ze zich veilig voelen.
• Laat je dier niet alleen, steun hem door je aanwezigheid. Angst is een onvrijwillige emotie die je niet kunt vergroten door aaien. Je dier mag worden getroost. Het is wel belangrijk dat je zelf rustig en kalm blijft en zelfs opgewektheid uitstraalt. Door normaal te blijven doen, biedt je steun aan de dieren.
• Gordijnen dichtdoen, radio/tv met rustgevende muziek aan, lampen aan.
• Zorg voor afleiding in de vorm van een speeltje, wat lekkers en hersenwerkjes.

Neem contact op voor een passende therapie voor uw dier om de decembermaand en jaarwisseling goed door te komen

Consulten in de decembermaand

Deze praktijk is tussen kerst en de jaarwisseling gesloten. In deze periode is het moeilijk om een zuiver consult af te nemen. Na de jaarwisseling is de stressvolle periode voorbij en is een consult beter af te stemmen wat het dier nodig heeft om te herstellen van een ziekte/aandoening. 

Terug naar: Extra